Sosyal Hizmet Mesleği

Sosyal Hizmet Alanları

Sosyal Kaynak
Bilgiler

Toplumun ruh hastasına ve hastaneye bakışını değiştirmek amacıyla “Deli Değil Ruh Hastası”, “Tımarhane Değil Akıl Hastanesi” sloganları ile basın kampanyası başlatıldı; ilki Aksaray’da olmak üzere ruh sağlığı dispanserleri, Beşiktaş Ruh Sağlığı Merkezi ve Gündüz Hastanesi açılarak Toplum temelli ruh sağlığı hizmetleri başlatıldı; meşguliyetle tedavi, rehabilitasyon ile mesleki ve sosyal readaptasyon çalışmaları daha sistemli ve sürekli hale getirildi. Rehabilitasyona yönelik pek çok atölye kuruldu (Yıldırım, 2000; Bayülkem, 2007).

1962′de Başhekim Dr. Faruk Bayülkem öncülüğünde kurulan Ruh Hastalıkları Readaptasyon Derneği, çok sayıda hastane hizmetini destekledi. Diğer taraftan. 1970′lerde ülke çapında ruh ve sinir sağlığı kurumlarının az olması ve kolaylaşan ulaşım imkânları hastaneyi yoğun bir hasta kitlesiyle yüz yüze getirmişti. Gelen hastaların geri çevrilememesi sebebiyle 1800 yatak kapasiteli hastanede yaklaşık 4000 hasta vardı. Artan yatak talebi karşılanamıyor, yeterli tedavi ve bakım hizmet verilemiyordu. 1960′lardan başlayarak kapasitenin üzerinde hasta kabulü, yataklı bir tedavi kurumu olan hastanede izdiham yaşanmasına sebep olmuştu.

Bu sorunlara çözüm olması için 1980′lerde, Dr. Yıldırım Aktuna’nın (1930-2007) başhekimliği döneminde (28.11.1979-30.12.1988) girişimlerde bulunuldu. Yatan hasta sayısını en aza indirgemek için Ayakta Psikiyatri Tedavi Ünitesi/ ATÜ kurularak poliklinik hizmetlerine ağırlık verildi (Bayülkem, 2007). Yatırılan hastaların süratli tetkik ve etkin tedavileriyle yatış süreleri kısaltıldı. Hastanede uzun süreden beri yatmakta olan hastalardan uygun durumda olanlar taburcu edildi. Hastanenin tedavi ve bakım koşularının düzeltilmesi amacıyla 1980′de Bakırköy Akıl Hastanesi Vakfı kuruldu. Başlatılan medya kampanyası aracılığıyla vakıf adına toplanan bağışlar bu amaç için kullanıldı. Sunulan hizmetleri iyileştirmek amacıyla hemşire eğitimine önem verilerek hemşire kadrosu artırıldı. Doç. Dr. Oğuz Arkonaç’ın (1932-2001) desteğiyle, psikiyatrik hastalıklara tanı konulması ve standardize edilmesinde hastaneye Amerikan standardının ve Diagonistic Statisitical Manual/ DSM (Diagonistik Tanı Kriteri) mantığının yerleşmesi sağlandı. (Uz. Eradamlar, 2007).

1995′te İkinci Basamak Psikoterapi Polikliniği oluşturularak depresyon, nevroz, obsesyon, cinsel bozukluk ve uyku bozuklukları gibi hafif vakalar için hizmet başlatıldı (Toplamaoğlu, 2007). 1971’de uyuşturucu madde ve alkol alışkanlıklarını araştırmaya yönelik başlayan çalışmalar, 1983’de Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı Tedavi ve Araştırma Merkezi AMATEM adıyla kuruldu. 2000 yıllarda 2003’de Raşit Tahsin Duygudurum Bozuklukları Merkezi 2004 Çocuk ve Ergen Madde Bağımlılığı Merkezi ÇEMATEM, Ergen ve Genç Erişkin Kliniği Kuruldu.

Psikiyatrik Sosyal Hizmet Uygulamalarının Gelişimi

Türkiye’de psikiyatrik sosyal hizmet, ruh sağlığı alanında gelişmelere paralel olarak henüz tam anlamıyla yerini alamamıştır. Tam anlamıyla psikiyatrik sosyal hizmet olmamakla beraber ilk uygulamalar 1957 yılında İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi tarafından başlatılmıştır. Sosyal hemşire olarak tanımlanan görevliler sosyal hizmet uzmanı olmamakla beraber Batı’daki ilk uygulamalara benzer nitelikte çalışmalar yapmışlardır. Bu çalışmaların ev ziyareti ve aile görüşmelerinden oluştuğu bildirilmektedir (Cebiroğlu 1961).
Psikiyatrik sosyal çalışmanın ülkemizde ruh hastası ve hastalığına ilişkin gerekli bilgilerin toplanması; aile ve hasta bütünlüğünün sağlanması, ailenin hastaya karşı tutum ve anlayışının geliştirilmesi biçiminde başladığı görülmektedir.

Mesleki anlamıyla ilk olarak 1965 yılında beş kişiden oluşmuş bir grup sosyal hizmet akademisi öğrencisinin yaz alan çalışmalarını Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde yapmalarıyla gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışma psiko-sosyal inceleme raporlarının hazırlanması, hasta ve ailesine ilişkin bilgiler ışığında hastanede, evde ve işyerinde görüşmeler yapılması, hastanın ve ailenin taburculuğa hazırlanması uygulamalarını içermiştir. Bu çalışmanın ardından 1968 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi ile Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri kliniğinde ilk sosyal çalışmacılar göreve başlamıştır. Bakırköy Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma hastanesinde 1970 yılı ve Sosyal Hizmet Akademisi ilk mezunlarından itibaren Kemal Çakmaklı, Mehmet Can, Şener Özer, Muammer Akman, Süleyman Yücadağ, Filiz Ünver, Atiye Yıldırım, Metin Aksoy, Suna Toplandı, Veysi Aksoy, Halis Doğan, Mustafa Kütükçü, Gülsüm Önal, Meltem Bal, Nilgün Erbaş, Fazilet Şener sosyal çalışmacı olarak görev almıştır.

Günümüzde on yedi sosyal çalışmacı görevini sürdürmektedir.
Sosyal Çalışmacılar psikiyatri kliniklerinde, adli servislerde, kronik hasta bakım ünitelerinde, alkol ve madde bağımlılığı servislerinde, gündüz hastane ve rehabilitasyon merkezinde, çocuk ve ergen psikiyatri kliniklerinde görevlerini yerine getirmişler. Mehmet Can ve Süleyman Yücadağ uzun yıllar başhekim yardımcısı olarak çalışmıştır.

Yasal Uyarı , Gizlilik Beyanı ve Künye  

sosyalhizmetuzmani.org © Bütün hakları saklıdır.