::.Sosyal Hizmet Uzmanı Web Sitesi.::

Tarih Çarşılarıyla Gaziantep

Gaziantep denilince akla birçok şey gelir. Zeugma, baklava, kebap ve katmer gibi pek çok şeyi arka arkaya sıralamak mümkündür. Gidenler ya da gitmeyenler fark etmez, hemen herkes bunları bilir. Şehre gidip görenlerin anlatımlarında daha bir farklılık ve canlılık dile gelir.
Gaziantep’in en önemli özelliklerinden biriside çarşılarıdır. Başka bir deyişle, Gaziantep büyük bir çarşı olarak da tarif edilebilir. Bu nedenle Gaziantep denince çarşılarının ilk akla gelmesi bundadır. Şehre birbirinden güzel ve kendine özgü çarşılarından da bakmak gerekir. Aklınıza gelen gelmeyen, hemen her türlü eşyanın üretildiği, sergilendiği ve satıldığı bu çarşılar, nostaljik olduğu kadar yok olmaya başlayan zanaatında devam ettirilmesi için önemli işlevler görüyor. Hemen herkesin uğrak yeri olan çarşılar, şehri ziyaret edenlerin de ilgisini çekiyor.

Türkçe Sözlük, çarşıyı, “Dükkanların bulunduğu alışveriş yeri”, kapalı çarşıyı da, “Dükkan ve ara yollarının üzeri tonoz ve kubbelerle örtülü çarşı” olarak tanımlıyor.

Bakırcılar Çarşısı, Gaziantep’te bulunan tarihi bir çarşıdır. Adını burada üretilen ve satılan bakır eşyalardan alıyor. 500 yıllık bir geçmişe sahip olan bakır işçiliği bu çarşıda zaman karşı direnmeye devam ediyor. Çarşıda irili ufaklı dükkanlarda her türlü hediyelik eşya bulunuyor. Ustaların çekiş sesleri arasında renk cümbüşünü andıran çarşıyı dolaşmanın keyfini anlatacak kelimeleri bulmak zor oluyor.

Gaziantep bakır işlemesinin en önemli özelliği, ürünün yekpare olarak üretilmesidir. Üretim sırasında lehim veya benzeri bir yolla birleştirme yapılmıyor. Bakır ürünlerine tas, sini, sahan, kazan, semaver, ibrik ve cezve gibi isimler veriliyor.

Bakırcılar Çarşısı, “Bakırcılar Çarşısı Sokak Sağlıklaştırma Projesi ve Uygulaması” içinde 2006 yılında restore edilmiş ve bugünkü görünümüne kavuşmuştur. Çarşı, Tarihi Kentler Birliği’nin de Başarı Ödülü’ne layık görülmüştür.

Çarşılardan bir diğeri de Saraciyeler Çarşısı’dır. Burası at koşu ve koşum takımlarının satıldığı yerdir. Türkçe Sözlük, saraciyeyi, “Deri, muşamba vb.nden yapılan bavul, çanta cüzdan, kemer vb. ürün ve ürün yapma işi” olarak tanımlanıyor.
Habbabçılar Çarşısı, tahta terlik ürünlerinin satıldığı bir çarşıdır. Takunyanın yörede söylenişi, hap hap’dır. Türkçe Sözlük, habbabı, “Nalın”; nalını da “Takunya” olarak tanımlıyor. Günümüzde artık takunya kullanılmadığından dolayı üretilmiyor. Çarşıda bulunan dükkanlarda tahta kaşık ve küçük ahşap ürünler satılıyor.

Külekçiler Çarşısı, tahtadan yapılan pekmez ve yoğurt kaplarının satıldığı yerdir. Yörede pekmez ve yoğurt kaplarına külek deniyor. Türkçe Sözlük, küleği, “Bal, yağ, yoğurt vb. şeyler koymaya yarar tahta kova” olarak tanımlıyor. Günümüzde külek kullanımı kalmamış, ama çarşısı var tıpkı habbabçılar gibi. Çarşıda ustalar elek ve tahta oyuncaklar yapmaya başlamışlar. Un, buğday, fasulye ve mercimek gibi ürünler için elekler birbirinden farklı oluyormuş.

Kavafiyeciler Çarşısı, ayakkabı, yemeni, çarık imal edenlerin bulunduğu çarşıdır. Türkçe Sözlük, kavafiyeyi, “Ucuz, özenmeden yapılmış ayakkabı, kemer, cüzdan vb. ürünler” olarak tanımlıyor. Çarşı, günün her saati kalabalık oluyor. Burada üretilen elişi ürünler dünyanın birçok ülkesine gönderiliyor. Ünlü dizi ve sinema filmlerinde de aksesuar olarak kullanılıyor.

Bakırcılar, saraciyeciler, habbabçılar, külekçiler ve kavafiyeciler birbiri ardına sıralanan tarihi çarşıları oluşturuyor. Çarşılar birbirine komşu olup aralarındaki sınırlar birbirine karışmıştır. Bunların biraz ilerisinde, çarşıya komşusu sayılan baharat, peynir, bal ve kuruyemişin satıldığı Elmacı (Almacı) Pazarı yer alıyor. Pazarda birbirine karışan baharat kokuları insanın başını döndürüyor.
Elmacı Pazarı’nın az ilerisinde bulunan ve çarşının en güzel mekanlarından biri olan Tahmis Kahvesi’nde yorgunluk çayınızın ya da menengiç kahvesinin keyfini çıkarabilirsiniz.
Gaziantep, tarihi yapıları, müzeleri, çarşıları ve zengin mutfağı ile çok yönlü bir şehirdir.
Yolunuz düşerse tadını çıkarın.

	Sosyal Hizmet Mesleği	Sosyal Hizmet Alanları	Sosyal Kaynak Bilgiler

	Veli YALÇIN Sosyal Hizmet Uzmanı / Yazar veya0927@gmail.com