ANAHTAR
KELIMELER :
Özsaygı – Mutluluk – Duygu – Ruhsal –Yetenek – Psiko-Sibernetik – Hipnoz –
Özgüven –Güç – üstünlük –Aşağılık hissi – Norm –Realite – Effor –Mantık –
Bilinçaltı – Reaksiyon – Îmge gücü….
BENLÎK ÎMGESÎ
Benlik imgesi insanın kişiliği ve davranışları konusunda çok büyük
bir öneme sahiptir. Deneysel Psikolojisi öğretilerinde belirtildiği gibi
Benlik imgemizi değiştirdiğimizde beraberinde kişiliğimiz ve
davranışlarımızda değişir, olay bunlarla’da sınırlı tutulmamalı, benlik
imgemizin pozitif yönden geliştirilmesi demek aynı zamanda
yapabileceklerimizin daha yeterli, gerçekçi ve rasyonel beceriler
kazanmamɩza’da vesile olacağı anlamına gelir.
Benlik imgemizi canlı bir aktör konumuna getirmek ve gerçekten
yaşamak için, kendimizi-kendimize karşı kabül edilebilir hale getirmemiz
ve kendimize karşı sağlıklı oranda özsaygımızın olması ile birlikte,
kendimize güvenebileceğimiz ve inanabileceğimiz bir kişiliğimizin olması
gerekir. Deyim yerinde ise, herhangi bir konuyu gizlemek ve saklamaktansa
düşündüğümüzü açıkyürekli bir şekilde ifade etmek, ve özgür olduğumuz bir
kişiliğimizin olması gereklidir. Yani, bize gerçeğe cevap veren bir
benliğimiz olmalı’ki gerçek dünyada etkin şekilde yer almış olalım.
Bilinmelidirki içimizdeki yaratıcı mekanizma kişilik dışıdır.
Bilinçli bir şekilde projelere yansıttığımız hedeflere bağlı olarak başarı
ve mutluluk, yada, mutsuzluk ve başarısızlık amaçlarını gerçekleştirmek
için çalışırız. Hiç şüphesiz başarı amaçların başarı mekanizması şeklinde
işlev gördüğü bir ortamda bilinmelidir’ki yaratıcı mekanizmamızı başarmak
için aradığımız amaçların zihinsel imgeler, yada hayal gücümüzle
yarattığımız zihinsel resimlerden oluştuğu bilinen bir gerçektir, tıpkı
düşüncelerimiz, inanışlarımız ve yorumlarımız, v.b…gibi.
BAŞARI
MEKANÎZMAMIZ
Însanɩn hayat standarları hayvanlardan farklı olarak duygusal ve ruhsal
imgelerin yerine gelmesinden geçer. Halbuki hayvanlarda yaşamak sadece
belirli fiziki ihtiyaçlarının karşɩlanmasɩ ile sınırlıdır. Buna karşın
insan kendi yaşam türünün devamı, başarı mekanizmasɩnɩn kapsam olarak
mekanize olmasɩ, yetenek ve düşünce imgesinin sağlıklı bir potansiyele
sahip olması ile yükümlüdür. Bu olgu bir içgüdüden öte yaratıcılık isteyen
mekanizmanɩn ta kendisidir. Bu olgu aynɩ zamanda beyin ve sinir sistemi
ile tamamen endekslidir. Bir başka deyimle Psiko-Sibernetik bir olgudur.
Yani Servo mekanizmasɩnɩn hedefteki cevabɩn bilinmek istediği amaca
ulaşması ile eşdeğerdir.
Başarɩya ulaşmada şayet ciddiysek, yoğun bir arzumuz varsa, ve
problemin her açɩsɩna yoğun bir şekilde gerçekten kafa yormaya başladɩysak
bilinmelidirki yaratɩcɩ mekanizmamɩz harekete geçer ve gerilerde
bıraktığımız tarayıcı bilgilere ulaşır ve şansına kavuşuruz. Aksi takdirde
mutsuz ve başarısız kişiliklerin gelişigüzel bir şekilde karar vererek
yeni bir benlik imgesi geliştirmemiz asla mümkün değildir.
Bu anlamda, denilebilirki, herhangi bir alanda beceri kazanırken
“başarılı” bir hareket yada performans sergilenene kadar : Deneme ve
Yanɩlma yöntemi ile hedefi düzeltme ile mümkün olduğu unutulmamalı’dır.
Daha sonra eskinin hatalarını düzelterek ve başarı reaksiyonu hatɩrlanarak
öğrenmenin ilerlediğini ve başarɩ elde etmenin mümkün hale gelebileceğini
görmüş sayɩlɩrɩz.
Başarɩnɩn sɩrrɩ sadece bu anlatɩlanlar ile sɩnɩrlɩ değildir. Bu
konuda farklɩ metodlarɩnda kullanabileceğini vurgulamak gerekir, örneğin
daha iyi bir işi yapmak için zihinsel resimlerin kullanɩlmasɩ ve bu planda
provalarɩn yapɩlmasɩ, mantɩklɩ kararlar vermede hayal kapasitesinin
kullanɩlmasɩ, zihinsel imge gücünün kullanɩlmasɩ, zihinsel egzersizlerin
yapɩlmasɩ büyük bir öneme sahiptir, çünkü bu olgular tüm uygulanabilir
amaçlarda bir uygulama tecrübesine vesile olabilirler, nitekim canlɩ ve
detaylɩ olan tecrübede sinir sistemi dahil, hayal gücü’de beraberinde
gerçekten bir tecrübeye dönüşür.
KENDÎMÎZÎ YANLIŞ ÎMGELER VE HÎPNOZLARDAN KURTARALIM
Fiziksel görünümün hiç bir zaman benlikteki özveriyi değiştirecek bir
kural ile bağlantɩlɩ olmadɩğɩ, aksine mantɩğɩn kişilikteki benliği
etkileyen, geliştiren ve değiştirebilen bir kuram olduğu bilincinde
bulunmak gerekir. Hipnotize edilme hipnozu yadsɩyan kişinin sözlerinin
gerçek olduğuna ikna olmasɩndan geçtiği bilinmekte’dir, ne varki, Hipnozun
şaşɩrtɩcɩ ve gayri reel şeyler yapan bir imgeleme oldugu bilinci bir
gerçektir. Nitekim, hipnotize olan kişilerin hipnozcunun sözlerinin «
doğru » olduğunu düşündüğünde farklɩ davranmak ikilemine kapɩlɩrlar, fakat
realiteden bu imge tamamen farklıdır.
Bu konuya ilişkin denilebirki herhangi bir fikir kabül edildiyse ki
bu fikir kime ait olursa olsun ikna olunan fikir kişiyi etki altɩnda
bɩrakmak ile yükümlü bir konuma taşɩmakla mükelleftir, tɩpkɩ hipnozcunun
hipnotize ettiği kişilerin etki altɩnda bırakıldıkları gibi.
Konuyu daha detayları ile açıklarsak, denilebilirki her insanın
belli bir noktaya kadar başkalarından doğruluğu sorgulamadan aldɩğɩ yada
sürekli tekrar ederek kendisini ikna ettiği düşüncelerle hipnotize
edildiğini söylemek abartɩlɩ olmaz. Bu negatif düşüncelerin tutum ve
davranɩşɩmɩz üzerindeki etkileri bir profesyonelin hipnoz ettiği kişi
üzerinde yarattɩğɩ etki ile aynɩdɩr.
HÎPNOZUN REALÎTESÎ
Hiç samimi bir bir hipnoz deneyini gördünüzmü ? Bizce hayɩr, nedenine
gelince bir hipnoz seansɩ esnasɩnda mucizevi şeyler gördüğünüzde hipnoz
uzmanɩnɩn sihirli güçlerinin olduğunu düşünmek korkunç derecede kolay.
Örneğin hipnozcuya yönelik kekemeci bir dille konuşur, çekingen, utangaç,
içe kapanɩk, dɩşa dönük olur, özgüven ve heycan verici konuşmalar
yapabilen birine dönüşür, kalɩn kağɩtla bile rakamlarɩ toplamakta zorluk
yaşayan bir başkasɩ üç haneli sayɩlarɩ kafasɩnda çevirip bölebilir bir
konuma gelir. Bunlarɩn hepsinin gerçekleşmesinin tek nedeni hipnotize eden
kişinin onlara bahsi geçen işi yapabileceklerini önceden söylemesi ve
yapmalarɩ için yönlendirmesi’dir. Halbuki, Îzleyiciye göre hipnoz uzmanɩ
mucizevi bir şey yapmɩştɩr, fakat realitede durum hiçde böyle değildir,
aksine bu eylemleri yapmak için gereken güç ve temel yetenek hipnoz uzmanɩ
ile tanɩşmadan önce bile bu deneklerin doğasɩnda zaten var olan şeylerden
ibarettir. Fakat bu deneklerin bu « gücü » ve « yeteneği » kullanmalarɩ
belkide kendileri açɩsɩndan en büyük zaiyatlarɩ’dɩr. Bunun farkɩnda
bulunmalarɩ kendileri için bir özgüven yoksunluğundan başka bir şey
değildir, kendi negatif inanɩşlarɩndan dolayɩ bu gücü ve yeteneği bastɩrɩp
dizginlemeleri’dir, farkɩna varmadan kendi-kendilerini bir anlamda
hipnotize edip bu eylemleri gerçekleştiremeyeceklerine inandɩrɩlmɩş
olmalarɩdɩr. Bu yüzden hipnoz uzmanɩn onlarɩ hipnotize ettiğini değilde
hipnozdan uyandɩrɩldɩğɩnɩ söylemek daha doğru bir deyim olur.
AŞAĞILIK KOMPLEKSÎ
Bir halterci kadar ağɩr bir cismi kaldɩrmayabilir, bir uzman atɩcɩ kadar
bir cismi fɩrlatmayabilir, bir boksör kadar kuvvetli olmayabiliriz diye «
aşağɩlɩk » bir insan olduğumuz anlamɩna gelmez Nitkim kendimizi rahatsɩz
edici bir şekilde onlarla kaşɩlaştɩrmamɩz’da doğru olmaz.
Aşağɩlɩk hissi gerçeklerden veya tecrübelerden değil bizim
gerçeklerle ilgili çɩkarɩmlarɩmɩz’dan ve tecrübelerimizi ölçme şeklimizden
kaynaklandɩğɩnɩ söylemek doğru olur. Bu olgu tamamen insanɩn norm ölçüsü
ile ilintilidir. Unutulmamalɩdɩr’ki bizi « aşağɩ » yapan şey yetenek
konusundaki eksikliğimizi bilmek yada bize aşağɩlɩk hissi veren ve
hayatɩmɩza müdahale eden bilgi değil, aksine sadece « aşağɩ» seviyede
kendimizi hissetmemiz’dir. Bu «aşağɩlɩk» hissinin ortaya çɩkɩşɩnɩn tek bir
sebebi vardɩr: Kendimizi “norm” ve «değerlerimizle» değil; başkalarɩnɩn
“norm” ve « değerlerine » göre ölçmemizden kaynaklanɩr. Bunu yaptɩğɩmɩzda,
istisnasɩz her zaman geri planda kalɩrɩz. Fakat başkalarɩnɩn “normlarɩna”
uymamɩz gerektiğini düşünüp buna inandɩğɩmɩz için kendimizi « sefil » ve
ikinci sɩnɩf hissetmemiz doğal olarak nitelik kazanɩr. Bu olumsuzluk
kendimize özgü başarɩ ve sevinçlerimize negatif bir imaj kazandɩrmaktan
öteye gidemez, örneğin ben « filanca gibi olmalɩyɩm » veya “Ben herkes
gibi olmalɩyɩm” düşüncesi mevcut duygularɩn aynɩ standartlarɩ kapsamadɩğɩ
düşüncesindeki realite ile çeliştiğinin farkɩnda bulunmammaktan geçtiğini
unutmuş sayɩlɩrɩz. Hiç şüphesiz bu yanɩltmacadan kaynaklɩ bulunan his ve
duygular bireyin aşağɩlɩk duygularɩ ile endeksli olduğunun tipik bir
göstergesi olarak algɩlanmalɩ’dɩr.
Neticede, denilebilirki, « üstünlük » kurma mücadelesi bazɩ
durumlarda yanɩltɩcɩ sonuçlara sebebiyet verebilir, çünkü bu mübadele
normlarɩ zedeler bir sonuca yol açabilir ve neticede birey açɩsɩndan
aşağɩlɩk kompleksine sebebiyet verebilir bir konuma dönüşebilir. Bu olgu
tabir itibariyle bireyi sɩkɩntɩya sokan ve hiç olmadɩğɩ kadar zavallɩ bir
konuma götürebilir bir sendroma dönüşebilir. Bu sebeple birey kendisini «
aşağɩlɩk » konumdan uzaklaştɩrma geyreti ile «üstün olma »
yanɩltmacasɩndan kurtarɩp hayatɩn realitesi ile kucaklaşan bir norm ile
bütünleştirmesi ve mantɩklɩ bir imgesi konumuna getirmesi kadar daha doğal
bir şey olamaz.
ZÎHÎNSEL AÇILIM
Zihinsel açɩlɩmɩn sağlanmasɩ hususunda bir önerimiz olabilir : Rahat bir
yere oturun ve sɩrtüstü uzanɩn, kaşlarɩnɩzɩ herhangi effor sarf etmeden
bilinçli bir şekilde olabildiğince kendinizi rahat bɩrakɩn, ve vücüdunuza
yoğunlaşɩn, rahtlamanɩzɩ sağlayɩn. Bu pratik egzersiz karşɩsɩnda
hemen-hemen her zaman belli bir noktaya kadar rahatlayabileceğinizi
göreceksiniz. Bu olguya ilaveten : Kaşlarɩnɩzɩ çatmayɩ bɩrakɩp alnɩnɩzɩ
gevşetmeyi unutmayɩn, çene kemiğinizdeki baskɩyɩ’da biraz olsun
hafifletin, Ellerinizi, kollarɩnɩzɩ, omuzlarɩnɩzɩ, bacaklarɩnɩzɩ normalde
olduğundan daha gevşek bɩrakɩn, yaklaşɩk beş dakika boyunca bunu yaptɩktan
sonra kaşlarɩnɩzɩ yoğunlaşmayɩ bɩrakɩn. Bilinç düzeyinda kontrolle ancak
bu kadarɩnɩ yapabilirsiniz, bundan sonrasɩnda otomatik olarak gevşemek
için yaratɩcɩ mekanizmanɩzɩ kullanacaksɩnɩz, kɩsacasɩ hayal gücünüzdeki
“amaç” resimlerinizi kullanacaksɩnɩz ve otomatik mekanizmanɩz bu amaçlarɩ
sizin için gereçekleştirecektir.
MANTIKLI DÜŞÜNCENÎN GÜCÜNDEN FAYDALANIN
Mantɩksɩzlɩk, makul, mantɩklɩ-bilinçli düşünmenin bilinçaltɩ
süreçleri ve mekanizmalarɩ üzerinde hiç bir gücü olmadɩğɩ gibi, negatif
inanɩşlarɩ, hisleri ve tavɩrlarɩ değiştirmek için “bilinçaltɩnɩn”
derinlerine inilmesi ve eşelenmesi gerektiği yönündeki inançtan ibaret
olduğu bilinmekte’dir. Nitekim, bilinçaltɩnɩn tamamen hislerüstü bir
varlɩk olduğu bilinmekte’dir. Bu olguya ilişkin denilebilirki Bireyin
tɩpkɩ bir makine gibi çalɩşmasɩ kendisine ait bir iradesinin var olduğu
anlamɩna gelmez. Bu bilinçaltɩdaki mekanizmanɩn kontrol düğmesi bilinç
düzeyindeki düşüncesinin ta kendisi olduğu bilinmekte’dir. Nitekim
bilinçaltɩnɩn geliştirdiği negatif ve uygunsuz reaksiyon modelleri,
mantɩksɩz ve gerçekdɩşɩ bile olsa bilincin düşündürdükeri’dir, nitekim
otomatik reaksiyon modellerini değiştirebilmenin yolu bilinç düzeyindeki
makul düşünceden geçtiği bilinmeli’dir. Bu anlamda, denilebilirki, içinde
bulunduğumuz an ve gelecek yeni alɩşkanlɩklar edinmek ve eski problemlere
yeni bakɩş açɩlarɩnɩ geliştirmekten geçtiği asla unutulmamalɩ’dɩr. Dahasɩ,
öğrenilen tüm beceriler’de hedefi tutturamama, hatanɩn boyutlarɩnɩ
bilinçli bir şekilde hatɩrlama ve bir sonraki denemede düzeltmeler yapɩp
sonundaki hedefi başarɩlɩ bir şekilde yapmaktan oluşan : Deneme - Yanɩlma
yöntemi ile elde edildiği bilinmeli’dir. Bu yöntemle daha sonra başarɩlɩ
reakasiyon modelleri hatɩrlanɩr ve gelecekteki denemelerde bu yöntem
taklit edilir. Bu oluşum aynɩ zamanda günlük yaşam biyografimizdeki bir
çok öğenin beceriye dönüşmesinde rol oynayan bir etken olduğunu bilmemizde
yarar vardɩr. Bu oluşum aynɩ zamanda tüm Servo- mekanizmamɩzɩn doğalarɩ
gereği geçmişteki hatalarɩn, başarɩsɩzlɩklarɩn, acɩ dolu ve negatif
tecrübelerin hatɩralarɩnɩ içerdiği bilinmeli’dir. Neticede, elde edilen bu
oluşum bütün negatif imgelerin yeniden organize edilme süreçlerininin
belkide bir başlangɩcɩ olur ve yeni tecrübelere gebe olarak yeni
oluşumlarɩn yeni bir sürecine dönüşebilir diye düşünmek gerekir.
BENLÎK ÎMGESÎNÎN KÎŞÎLÎK ÜZERÎNDEKÎ YANSIMASINA ÎLÎŞKÎN BAZI TAVSIYELER:
. Îlkin problemi çözmede istekli davranmak,
. Fikir üreterek problem çözmek,
. Mantɩklɩ olmak,
. Azimli ve kararlɩ olmak,
. Başaracağɩmɩza inanmak,
. Sonuca ulaşmada pes etmemek gerektiği bilinmeli’dir.
Bir tümceyi başarmak için:
. Îlk önce Rahatlayɩn ve başarɩ mekanizmanɩzɩn sizin için
işlemesine izin verin;
. Öğrenme esnasɩnda davranɩşɩnɩz otomatik bir hal alɩncaya kadar ve
bir alɩşkanlɩğa dönüşünceya kadar egzersizlerinize devam edin;
. Endişenizi çark dönmeye başladɩktan sonra değil, bahsi ortaya
koymadan önce yaşayɩn;
. Bilinçli bir şekilde tüm dikkatinizi içinde bulunduğunuz olguya
yoğunlaştɩrarak “yarɩn hiç bir kaygɩlɩ düşünceye kapɩlmayacağɩm” diye
düşünme gayretini yaşayɩn;
. Îçinde bulunduğunuz çevrenin daha çok farkɩnda olmaya çalɩşɩn ve
bilinçli bir şekilde bakma ve dinleme egzersizlerini yapɩn;
. Geçmişinizdeki korkuluklarɩ bilince çɩkarɩn, fakat onlarla asla
savaşmayɩn;
. Başarɩ mekanizmanɩzɩ güçlendirmek için tɩpkɩ bir bilim adamɩ gibi
sizde kendi başarɩ mekanizmanɩzɩ yapɩlacak iş ve sorunlar ile
beslediğinizi düşünün;
. Eğer herhangi bir ilerleme kaydetmeksizin bir problem üzerinde
gün boyu düşünüyorsanɩz sorunu aklɩnɩzdan çɩkarɩn ve kendinize “ bir gece
düşünme” fɩrsatɩnɩ tanɩyɩn, unutmayɩnki başarɩ mekanizmamɩz en çok
bilincin ona müdahale etmeksizin çalɩşɩr;
. Gün içerisinde arasɩra yaptɩğɩnɩz işinizde istirahat edinki bu
rahatlama hissi tüm detaylarɩ ile hatɩrlama performansɩnɩzɩ
geliştirdiğinin farkɩnda bulunun;
. Mantɩk ve Fiziki egzersizlerin uygulamalarɩna zaman ayɩrɩn,
bilinmelidir’ki tüm problemlerin üstesinden gelmenin ve tehditlere karşɩ
girişken olmanɩn ve sürekli amaca yönelik doğru adɩm atmanɩn yolu bu
uygulamalar’dan ibaret olduğu unutulmamalɩ’dɩr.
Neticede, Aklı-selim olmanɩn özverili, rasyonel güçlü psikolojik
bir yapɩlanmadan ibaret olduğu asla unutulmamalı’dır.
Hümen varlığı ayakta tutan bu mekanizmanın ta kendisi’dir.
Saygιlar…
|