::.Sosyal Hizmet Uzmanı Web Sitesi.::

MESLEK BİLGİSİ	MESLEKİ ALANLAR	KAYNAK BİLGİLER


	Mehmet Can ÖZKAYA Sosyal Hizmet Uzmanı mcanozkaya@gmail.com

Adalet Sistemine Yardımcı Bir Meslek Olarak
Sosyal Hizmet Uzmanı / Sosyal Çalışmacılar

Sosyal Hizmetler, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununda; “Kişi ve ailelerin kendi bünye ve çevre şartlarından doğan veya kontrolleri dışında oluşan maddi, manevi ve sosyal yoksunluklarının giderilmesine ve ihtiyaçlarının karşılanmasına, sosyal sorunlarının önlenmesi ve çözümlenmesine yardımcı olunmasını ve hayat standartlarının iyileştirilmesi ve yükseltilmesini amaçlayan sistemli ve programlı hizmetler bütünü” olarak tanımlanmıştır. Bu hizmetlerin profesyonel olarak ihtiyaç sahiplerine verilmesini sağlayan meslek elemanlarına ise Sosyal Hizmet Uzmanı veya Sosyal Çalışmacı denmektedir.
Ülkemizde sosyal hizmet eğitimi 1961 yılında Sosyal Hizmetler Akademisinin kurulmasıyla başlamıştır.

       Akademi, 1965 yılında eğitim programının standarda uygunluğu onaylanarak Uluslararası Sosyal Hizmet Okulları Birliği'ne üye kabul edilmiştir. Sosyal Hizmetler Akademisi, 1982 yılında Yükseköğretim Kurumu Kanunu ile, 1967'de Hacettepe Üniversitesi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi bünyesinde kurulmuş olan Sosyal Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bölümü'nün kendisine katılmasıyla Sosyal Hizmetler Yüksekokulu adıyla Hacettepe Üniversitesi'ne bağlanmıştır. 2006 Yılı Nisan ayı itibariyle de Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi bünyesine "Sosyal Hizmet Bölümü" olarak dahil olmuştur.

       Çeşitli Bakanlıklarda olduğu gibi Adalet Bakanlığı bünyesinde de istihdam edilen sosyal hizmet uzmanları/sosyal çalışmacılar, aile, çocuk, çocuk ağır ceza mahkemeleri, ceza infaz kurumları ve denetimli serbestlik ve yardım merkezlerinde görev yapmaktadırlar. Halen sosyal hizmet bölümleri müfredatlarında Suçluluk ve Sosyal Hizmet Kuram ve Uygulamaları dersleri gibi derslerle Adalet sisteminde çalışacak öğrencilere eğitim verilmektedir.

      Hukuk sistemimizin modernizasyonu sürecinde istihdam edilmiş olan sosyal hizmet uzmanı/sosyal çalışmacılar gerek hüküm öncesi süreçte gerekse de cezanın infazı sürecinde önemli görevler üstlenmektedirler.

      Aile, çocuk ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde hüküm öncesi süreçte hazırlanan sosyal inceleme raporları sayesinde sosyal hizmet uzmanı/sosyal çalışmacılar mahkemelere, şüpheli veya sanığın psiko-sosyal ve demografik durumlarını analiz eden belgeler sunarak hükmün en isabetli şekilde kurulabilmesinde rol oynamaktadırlar. Bu raporlar sayesinde şüpheli veya sanıkların ihtiyaç duydukları hizmetler mahkemeler tarafından daha derinlemesine değerlendirilebilecek bir duruma gelecektir. Mahkemeler şüpheli veya sanığın psiko-sosyal ve ekonomik durumunu, suçu doğuran etkenlerin neler olduğunu herhangi bir zaman harcamadan duruşma öncesinde hazır olarak bulabilecek ve yargılama süreci doğal olarak hızlı ve etkili bir hal alacaktır. Çiftlerin boşanma sürecindeki durumlarını mahkeme önüne sermek, çiftlerin çocuklarının velayetinin hangi tarafta kalmasının çocuk için ideal olacağı konusunda mahkemeye ek bilgi vermek de görevleri arasındadır.

      Hapis cezası ile neticelenen hükmün, sonrasındaki süreçte, sosyal hizmet uzmanları/sosyal çalışmacılar ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlülere cezaları süresince psiko-sosyal açıdan destek vererek rehabilitasyon sağlamaya çalışırlarken bir diğer yandan da tutuklu ve hükümlülere salıverilme sonrası hayata yeniden adapte olabilmeleri konusunda da rehberlik vermektedirler. Sosyal hizmet uzmanları/sosyal çalışmacılar tarafından düzenlenen sosyal faaliyetlerle tutuklu ve hükümlüler ceza süreleri boyunca en az düzeyde psikolojik sorunlar yaşama eğilimine girmektedirler.

     Bir diğer hüküm sonrası çalışma alanı olan denetimli serbestlik ve yardım merkezlerinde sosyal hizmet uzmanları/sosyal çalışmacılar mahkemeler tarafından hapis cezasına seçenek yaptırımlarla cezalandırılmış olan şüpheli/sanık ve hükümlülerin suçlu davranıştan uzak durmalarını sağlamak, suça sürüklenen çocukların toplum içerisindeki denetimini gerçekleştirmek, koruma kurulları vasıtasıyla ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülerin sosyal hayata yeniden adapte olabilmelerini sağlamak, bir iş ve sanat edinebilmeleri amacıyla mesleki müdahalelerde bulunmak ve benzeri gibi çalışmalar yapmaktadırlar.

     Mahkemelerimiz tarafından kabul edilen ve bilinen bir meslek haline gelecek sosyal hizmet uzmanları/sosyal çalışmacılar adaletin yüzde yüz tecelli edebilmesinde önemli bir meslek grubu olacaktır.

      ABD ve AB ülkelerinde uzun yıllardır ceza-adalet sistemi içerisinde önemli görevler alan sosyal hizmet uzmanları/sosyal çalışmacılar Türk Hukuk sisteminin halen devam etmekte olan modernizasyon sürecinin ilerleyen dönemlerimde hak ettikleri yeri ve önemi doğal olarak alacaklardır.

      Unutulmamalıdır ki sosyal hizmet mesleği adalet sistemimizin önemli yardımcı unsurlarından bir tanesi olarak uygulayıcıları ile hizmet vermeye hazırdır.